Babur( Tilmach : Erkman )
Nawada siz Uyghurlarning ötüp ketken bir esrdiki her tereplime tereqqiyatigha ishenmisingiz, hetta chékinip ketti , dep qarisingiz, Abduxaliq Uyghurning eserlirini bashtin-axir qayta-qayta tetqiq qilip oqup chiqsingiz bolghidek. Shundila siz eyni zamandiki " Bardur " diki azabliq nidalarning bügünki Uyghurlirimizning heqiqitige ajayib bab kéliwatqanliqini bayqaysiz!
Uyghurlar xatirisidin mehrum qalghan, xatirisi bolmighanliqtin
tünügün ishtkenlirini bügün untuydu , ete qayta anglighinida yéngiliq hés qilishidu. Birer ishni qilishtimu hem shundaq , tünügün buzup qoyghan ishini bügün untup qalidu, ete yene qilip ögün yene untuydu !
Adette bashqilarning yétersizlikliri üstide mulahize qilishqa amraq-yu, özemningkini tüzitip baqaychu, dégenler yadigha yetmeydu! bashqilar birer ishqa tutun'ghanda yardem bérishni terk étidu we aghzining uchidila tomtaqla qilip :" yaxshi, nachar , qollaymen, qarishi turimen , yaqturmaymen, yaqturimen ... " déyiship qoyidu , néme dégülük ? qandaq qilghuluq ? mundaqche éytqanda Uyghurlirimiz arisida" hayajanlinidighan, emma qimirlimaydighan, aghzi midirlighini bilen yüriki salmaydighanlar "
heqiqeten köp! Ümidni bashqilarghila yüklep qoyup özige obzorchi, tenqidchi, bahalighuchi qataridin orun bérishidu! Derweqe, köp hallarda özümning hem shundaqliqini bayqiwaldim, emma men özümni tekshürüwatimen, ésimni tépiwélishqa qimmirlawatimen !
Uyghurning tereqqiyati alliqachan halqiliq peytke kélip qaldi , gherbni keng kölemde échish istratégiyisi we uning yürgüzülishi " chongqurliship" bir küchise biraqla qozghilip kétidighan" chongqurluq"qa bérip yetti. Tüzülmini islah qilish zörür, milliy maarip islahat we tereqqiyatqa ( qosh tilliq maaripni yürgüzüshning milliy til medeniyitige sel qarashning rolining netijisini hazirche bilish qiyin...); bayliqni échish zörür, iqtisad tereqqiy qilishi kérek, jem'iyet muqimliqqa muhtaj. Dölet menpeetige kapaletlik qilinishi kérek! türlük menpeetke teng étibar bérish bilen bille menpeetlinishke tégishliklergimu sel qaralmasliqi
kérek, chiriklik... beziler hamaqetlerche mayilliqi bilen intilidu ( nawada radikal yolgha méngip qalsa, bu bir apet ), gep-söz, herikette éhtyatchan bolushka mejiburlanduk... étiqad böhrani, millet ezaliri ning xamushliqi, yene biz biligen we bilishke ülgürmigen illetler... hamaqetlerche tüzülgen siyasetning bésimi ( olturaq öy siyasiti, ishqa orunlishish siyasiti, pul siyasiti, ...islahat), tirikchilik bésimi, tarix, medeniyet amilining iskenjisi wehakazalar bizge nahayiti köp qiyametlerni élip kélidu.
Milliy maarip en'enisi buzghunchiliqqa uchrisa ( tarixiy asas tewritiwétilidi), étiqad suslashsa, 10 milyon nopusqa ige bu kichikkine bir milletni qaytidin uyushturush besiy müshkül, bilim qatlimi we soda qatlimidiki xamushluq buningdin bisharettur, kötürüp qopqusiz ijtimaiy bölünüsh we étiqad böhrani, tepekkurning oxshimasliqigha egiship barliqqa kélidighini belkim milletning zawalliqi bolushi mumkin... milletning mewjudiyiti we
tereqqiyati mutleqki, xéyimxeterge hamilidar bolghan bolidu. emma buningdin bashqa yol yoqmu? Chékinish elwette mumkin emes, halbuki yene bir qutupqa uzap radikalliship kétishke téximu bolmaydu ! peqet zeberdestlik bilen bir yaqidin bash chiqirip " jasaret bilen ilgirilishimiz" kérek, emma kallini segek tutushimiz, bolupmu bilim qatlimidikiler, soda qatlimidikiler tarixiy mes'uliyetni zémmimizge élishimiz, riqabetke qatnishishimiz, Uyghurlarning esliy mahiyetlik idiyisidin tanmasliqimiz, külpet éngimizni herwaqt suslashturup qoymasliqimiz, millet aldida mes'ul bolush éngimizni yoqitip qoymasliqimiz, böhran éngimizni ajizlashturup qoymasliqimiz lazim.
Uyghurning herbir ezasi réalliqqa toghra muamile qilishqa jür'et qilip, emeliyetchil bolushi, Junggoning ijtimaiy özgirish dolqunigha aktip ishtrak qilip, Uyghur aptonom rayonining iqtisadiy, ijtimaiy qurulushigha paal qatnishishi kérek !
Nöwettiki Junggo jem'iyitide qimmet köp menbelik, medeniyet köp menbelik.
"Inaq" liq derweqe hemmige yaqidighan eqide, emma mölcherligili bolmaydighan réalliq we kélechek yüzlinishi aldida, millitimiz "ziyade teshebbuskarsiz" halette turuwatqan réalliq aldida, eqelliy ijtimaiy adilliqni qoghdash we saqlashqa imkaniyet bolmaywatqan rélliq aldida bundaq inaqliq barghanséri kinayilik tuyulmaqta. Ilgiri inaqliq nezeriyesini hemmidin küchep terghib qilghanlar mana hazir uningdin bizar bolmaqta, réalliqtiki inaqsizliq aldida undaq nezeriye herqanche mukemmel, nuqsansiz bolsimu arman'gha yarisha dermani yoq nerse bolup qéliwatidu.
Hazirqi künde Uyghurlar mana mushundaq chüshkünlúk, rohsizliq iskenjiside téngirqimaqta. Hemmila yerni, hemmila ishni , hemmila nersini saxtiliq qaplap ketken, hetta ishenchmu saxtiliship ketken ijtimaiy sharaitta, herqanche éship-téship turghan maddiy meishettin halawetliniwatqanlarning könglining toq bolup kétishi natayin. Millitimizning omumiy rohiy keypiyati we qiyapitige qarap baqidighan bolsaq, kishilirimizdiki exlaq chüshkünlikining misli körülmigen derijige yetkinini bayqimay qalmaymiz! mana bu "islahat", "tereqqiyat", "ittipaqliq" we "ziyade köchmenlerni qobul qilghanliqimizning" bedili bolsa kérek ?
Wehalenki, barliq illetler tashqi muhittin, siyasettin, köchmenlerdin singip kirgen, dep qariyalmaymiz!... Nurghun mesililer, ziddiyetler, nurghun qarangghuluq terepler, millet illetliri, étiqad böhrani, milliy uyushush küchining ajizlishishi burunla yoshurun bar idi, peqet bularning ashkarilinish krizisila bolmighan, xalas. idiyimizdiki cheklen'gen nersiler erkinlikke érishken haman u nersiler xuddiy Pandoraning qutisidin étilip chiqqandek oxchup chiqidu !
Hökümet Uyghur aptonom rayonida yürgüzgen gherbni échish istratégiyiside: "Shinjangni échish, Shinjangni tereqqiy qildurush", milliy maaripni rawajlandurush, qosh tilliq maaripni zor küch bilen yolgha qoyush"... dep otturigha qoyuldi, bu tedbirler millitimizni qutquzalamdu ?
Yérim esrdin béri qolgha keltürülgen nurghun muweppeqiyetler bügünki künde bizning medeniyitimizni bit-chit qiliwétidighan yoshurun küch bolup qaldi. Wehalenki, nurghunlighan atalmish ijtimaiy tereqqiyattiki qarighularche ümidwarliqning toluq asasi yoqliqi ispatlinidu. Sirtta (Uyghur jem'iyitining sirtidiki jem'iyet) bizge bolghan birtereplime qarash, adimiylik we milletning ichki qisimidiki ziddiyetke bolghan tonushning kemliki, yene milletning ilgirilimey bir izda toxtiwélishi, namratliq, nadanliq... wehakazalar haman ghayet zor ijtima'iy illet we milliy toqunush tughduridu. Hazir ijra qiliniwatqan istratégiye we yürüshleshken siyaset aldin mölcherlen'gen ünümge yetken teqdirdimu biz uningdin tégishlik tereqqiyatqa érishelermizmu? Millitimizning tarixi, medeniyiti saqlinip qalarmu ? inaq, güllen'gen.
Uyghur aptonom rayoni qurup chiqqili bolarmu?
Uyghur aptonom rayonining rayon ehwaligha munasip kélidighan tereqqiyat endizisi we siyasiy, siyaset endizisi zadi qandaq ?
Mesilining mahiyiti del dunya qarashning xata bolghanliqida. Bizning dunyaqarishimiz éghir derijide burmilan'ghan! shundaq iken, bundaq haletni qandaq qilghanda özgerteleymiz? nijatkar yoq, tashqi planét adimige tayinalmaymiz, özimizni peqet özimizla qutquzalaymiz , peqet özimizning eqlila, peqet bizde eqil bolghandila kélechekimiz parlaq bolidu, kélechekimizdin ümid tughulidu! Bular bizdin rohiy xamushluqtin oyghinishni, shexsiyetchilik kirlirigha tolup ketken méngimizni pak-pakiz yuyuwétishimizni telep qilidu !
Belkim bizning muhtaj boluwatqinimiz hayat-mamatliq siniqi , qayta yarilish bolushi mumkin , undaq bolmighinida , yeni Uyghurlar qaytidin yaralmighinida rohiy xamushluqtin oyghinip Junggoning güzel menzirisini körelmeydu !
Calendar
Sun Sep 13 2015, 15:12 by 
Mawzu: Uyghurlar Qayta Yarilishi Kérek ! 