Shé’ir heqqide


v shé’ir dégen néme? Bu bek kona we qiyin su’al... Bu su’al, insanlargha arstodin bashlap nahayiti mujmel bilinip kelmekte. Shunga bu heqte nahayiti puchek sözler sözlinip keldi.
v bizche shé’ir, mutleq heqiqetni izdeshtur. Shey’i we hadisilerning, pütün logikiliq hökümlirige qarishi eng pinhan, eng nazuk we eng sezgür teripini tutup turup we nisbetlirini tépip chiqip mutleq heqiyqetni izdesh.
v üsümlüklishishke qarap mangghan jansiz, haywanlishishqa qarap mangghan üsümlük, insanlishishqa qarap mangghan haywan we ang axiri özidin halqishqa qarap mangghan insanning qisqisi pütün alemning; Éqiwatqan su, uchuwatqan qush we tepekkur qiliwatqan insan bilen bille, bilip-bilmey jezbisige sörülüp kitiwatqan mutleq heqiqetni izdesh yolidiki, balilarche, palwanlarche we qehrimanlarche bir usul.... Shé’ir budur.
v mutleq heqiqet allahtur.
v shé’irning, meyli u heqiyqetke ishen’gen bolsun yaki ishenmigen bolsun bilip bilmey uni izdishidin bashqa wezipisi yoqtur.
v shé’ir allahni sir we güzellik yolida izdeshtur.




Shé’ir we din


v din yoq yerde héchnime yoqtur; Yoqluqmu yoqtur...Shé’ir we sen’etqu peqet yoq.
v meshhur bir firansuz romanchisi romani heqqidiki bir yazmisida, allahqa ishenmeydighan jem’iyette romanningmu bolmaydighanliqi ilgiri sürgen. Bundaq jemiyet nahayiti addi, tüptüz, qopquruq bolup rohtin söz échish mumkin emes.


Ottuz yil

Sa’et méngiptur ottuz yil, men bir qedem mangmaptimen,
Shamalning haligha baqmastin leglek uchurtiptimen.

Ferq

Bir menzirige tikilse ming köz
Her kimin könglige kéler ming xil söz

Gunah

Oylaymenki insanning gunahida men barmen.
Gunah uzun karwandur, quyruqida men barmen.

Heqiyqet

Allah taman heqiqettin yolgha chiqmaq mesheqqet.
Allahtin yolgha chiqip barghan yéring heqiqet

Bosh upuqlar

Bashqa herkimning éti ölse yol üzre,
Yaxshilar min’gen at yéter menzilge.

Sir

Öz meylige qoyuwetkil ichimdiki fighanni;
Sormighin, menmu bilmey turghan bu sir- nihanni.

Medet

Zaman, nechche toghridi méni,
Bergil medet ey birning biri.

Bisharet

Her bir weten yene bir weteningdin bisharet,
Yalghuzluqung yigane yaratqandin bisharet.

Teshwish

Rohim tipirlar dayim öz yérige qéchip ketmise bolmaydighandek bir teshwish ara
Xuddi öz yalghanliqi chénip qélishidin teshwishke chüshkendek bu dunya

Hesret

Her bir igizlikde hesritim soylar
Her sözüm. Her jümlemni hesritim boylar.

Hijret

Qarisang upuqning u yaqi hesret,
Nede yashimayli, yene bar hijret.

Qumush

Men ghéripliq shamili yelpütken qumush,
Su yénida mehzunmen, bir tenha bayqush.

Qalmidi

Yiqilghan sarayimda neqshdin eser qalmidi,
Hetta qalghan neqshni körgüdek köz qalmidi.

Tinimsiz élishish

Aran tapqan heqiqet, ghayib bolar tosattin,
Anga toluq yetsem dep, élishtim jan- yürektin

Yalghuz

Yalghuz biz büshüktin tawutqa qeder.

Bar-yoq
Barning astida yoq, yoqning astida bar.
Béshingni kötürüp qara, boshluqlarmu bir mazar...

Ot

Ichimde bar ot- yan’ghin, köyer dayim öchüksiz.
Bu otlar men xestichün gülzargha teng qilghusiz.

Kitap

Bitabliqim dawasi, shorpam, sütüm shu kitap.
Yamghurdiki künlüküm, kökte qanat shu kitap.

Oxshashliq

Quyruqi bilen oynashqan müshük öz quyruqidin heyran
Alim müshük bolmisimu, ünümsiz ish ile küchini qilar weyran.

Ermek

Buzuldi ermekim, külgü manga yat.
Topa bop ketsemmu, irurmen hayat

Düshminimge

Düshminim! bar- yoqluqumdin bir belge sen,
Kündüzsiz kiche bolmighandek, manga kéreksen.

Ong-sol

Tutqazdim ong qolumgha qelbim, eqlimni,
Sol qolum yaxshi ishletmise kisurmen uni.

Oxshash teqdir

Baliliqimda quyash patsa,
Yighlayttim bir bulungda.
Aylinip, aylinip nihayet
Menmu mana oxshidim anga.

Ötti, ötti

Ötti, ötti pesiller
Süpürüldi kalindar.
Ketkenlerdin qalghini;
Tamlardiki resimler,
Mazardiki isimler...
Ötti ötti pesiller...
Qéni kona hawalar?
Nede eshu zaghrilar.
Ésit! ötken shu künler!
Tesellisiz ilimler,
Adaletsiz teqsimler...
Qéni kona hawalar?



Qaldurup kéter



Hesret bir shamal,
Ishiklerni qiya échip öter.
Men körgen barche nerse,
Jarahet qaldurup kéter.

Yaghach öy

Barche nerse ketti bir- birlep
Bu yaghach öy qopquruq qaldi,
Quyash ahiste yumdi közini,
Hojramda nur yoq, sür bésip qaldi

Hijran

Yene bashlinip kettighu hijran,
Bu hijran ara wisaling öler.
Eger wisaldin qalmisa eser
Insanning bari ölükke yéter

Weten

Bu dunya bir oxshashliq,
Bir wetenni eslitish;
Körelmes közge
Öz-özini eslitish.

Murad

Qaysi taqqa yamashsam
Bir muradni közlidim.
Herkün murad harpisi
Murad izdep harmidim

Sayiler

Könglüm jay alay dése
Samawiy yükseklerdin,
Ajriyalmaydur putum
Yerdiki sayilerdin.

Azap

Azap, chachlirimgha aq,
Yüzümge qoruq chüshürdi.
Rohimni yalingachlap
Dargha asti.
Ichimge tolghan idi qan
Méni aware körüp bir ayal.
Kélip baghrigha aldi

Sa’et 12 qétim

Jiring,jiring qilip on ikki qétim,
Ünler künde shu kohna sa’et.
On ikkide her kéche
Manga dégendek bolar sa’et;
Tünügün, bügün, ete, sen, biz,
Bu da’ire ichide;
Uni sen yüz yil dep bil.
Ömür démek on ikki sa’et.